Çoklu ortaklık kurma…
Soru:
Biz birkaç arkadaş ile bir araya gelip, ortaya eşit miktarlarda sermaye koyarak bir fon oluşturup sermayemizi yatırım veya ticaret yaparak değerlendirmek istiyoruz. Ortaklığın çalışma şartlarını şu şekilde düzenlemek istiyoruz:
1) Herkes ortaklığa eşit sermaye koyacak,
2) Yatırıma veya ticarete dair tüm kararlar ortakların oybirliğiyle alınacak,
3) Sermayenin iÅŸletilmesinden gelen kârın %50’si ortak fona konulacak, kalan %50 eÅŸit oranlarda paylaşılacak,
4) Ortaklar fon hesabına her ay eşit miktarda ortaklık sermaye katkı payı (aidatı) ödeyecek,
5) Proje/iş bazında ortaklar fazladan sermaye koyabilecek ve bu yalnızca o projeye/işe ait olacak;
6) Ortaklardan herhangi birinin ortaklıktan çıkma talebi olduğunda, talep anında ortaklıktan çıkmış olacak; ancak yatırmış olduğu sermaye ile bir yatırıma girişilmiş ise, yatırımın sonucunu bekleyecek, yatırımla ilgili projenin gerçekleşip nakde çevrilmesi sonucunda, bahse konu ortağa, talep anına kadar adına yatırmış olduğu anaparası ve yatırımlardan gelen kârı toplanıp sermayesine karşılık gelen oranda zararlar düşüldükten sonra, kalan miktar ödenecek.
1- Bu şartlarda bir ortaklığın kurulması caiz midir?
2- Aidatında gecikme olan üye olduğunda, sermayesi diğer ortaklarla eşit olmadığından, onun sermaye katkısı olmadan projeye girişilebilir mi?
3- Ortaklardan herhangi birinin yatırım için yeni fikirler ileri sürdüğünde, fikri kabul edilen ortağa ayrıca işi fiilen yürütecek olan ortağa kar payı dışında sabit oranda bir komisyon verilmesi veya kâr oranının arttırılması konusunda fıkhen bir sakınca olur mu?
Teşekkür ederim.
Cevap:
1) Bahsedilen şartlar temelinde bahsedilen türden bir ortaklığın kurulmasında fıkhibir sakınca yoktur.
2) Ortaklardan birinin sermayesini geciktirmesi durumunda, sadece bu sebeple, proje bekletilmeyip başlatılabilir, bu durumda o projeye hangi ortak ne oranda sermaye koymuşsa, kar-zar da o oranda, sermaye koyan ortaklar arasında paylaştırılır. Sermaye koymayan kişi bu sermayesine karşılık gelen oranda proje ortağı sayılmaz.
3) Yeni fikir geliştirenlere, geliştirdikleri kabul gören fikirler için miktarı/oranı baştan belli olmak kaydıyla ortakların rızası ile  belli oranda prim/komisyon ödülü verilebilir.
4) İşi bilfiil yürütecek olan ortağa kâr payına ek olarak sabit bir miktar belirlenmesi fıkha aykırıdır; ancak kâr oranında farklılığa gidilmesinde bir sakınca olmaz.
Cevaplayan: Prof. Dr. Servet BAYINDIR